21 Haziran 2011 Salı

Ders 1: japonca'da kendinden bahsetme

Kendinden ya da üçüncü şahıslardan bahsetme:

japoncada kendinden  ya da üçüncü kişilerden bahsetme dediğimizde anlaşılan, kişinin adı, mesleği, uyruğu ve yaşı ile ilgili tanımlardır.
Kişinin kendisinden ya da üçüncü kişilerden bahsedebilmesi için gerekli ilk öğe şahıs zamirleridir. Bu bir dilbilgisi kuralı olmakla beraber, şahıs zamirleri japoncanın gündelik dilinde genelde kullanılmayan gizli özne şeklindedirler. Eğer bir cümle olumlu ise cümlenin gizli öznesi yüksek olasılıkla ''ben'' ya da istek kipinde ise ''biz'' anlamına gelmektedir.  Eğer bir soru cümlesiyle karşı karşıyaysak ve özne kullanılmamışsa, gizli özne gene yüksek olasılıkla ''sen'' ya da en kötü ihtimalle ''siz'' dir.
Japoncada şahıs zamirleri sırasıyla şunlardır:

Watashi: ben
Anata: sen
Kare:( erkekler için) o
Kanojo: (kadınlar için) o
Watashitachi: biz
Anatatachi: siz
Karera: (erkekler için) onlar
Kanojora: (kadınlar için) onlar

Japoncada isim cümleleri oldukça basit şekilde formülize edilmişlerdir. isim cümlesinin genel yapısı; özne+ wa+ isim+ desu ve bunun kombinasyonları şeklindedir.
Bunu bir örneklerle açıklarsak;

Olumlu isim cümlesi: özne+wa+isim+desu şeklindedir.

Watashi wa Sakura desu. (Ben Sakura'yım.)
Anata wa enjinia desu. (Sen mühendissin.)
Miraa-san wa nihonjin desu. (Miraa japondur.)
Teresa-chan wa 7-sai desu. (Teresa 7 yaşındadır.)

Olumsuz isim cümlesi: özne+wa+isim+dewa arimasen şeklindedir.

Watashi wa Sakura dewa arimasen, Taroo desu.  (Ben Sakura değilim, Taroo'yum.)
Anata wa enjinia dewa arimasen, ginkooin desu. (Sen mühendis değilsin, bankacısın.)
Miraa-san wa nihonjin dewa arimasen, torukojin desu. (Miraa Japon değil, Türktür.)
Teresa-chan wa 7-sai dewa arimasen, 6-sai desu.  (Teresa 7 yaşında değil, 6 yaşındadır.)

soru cümlesi: özne+wa+isim+desu+ka? şeklindedir.

Kanojo wa Sakura desu ka?  (O kız Sakura mıdır?)
Anata wa enjinia desu ka? (Sen mühendis misin?)
Miraa-san wa nihonjin desu ka? (Miraa Japon mudur?)
Teresa-chan wa 7-sai desu ka?  (Teresa 7 yaşındamıdır?)


Bir soru cümlesine iki şekilde cevap verirsiniz; ya onaylar ya reddedersiniz. Japoncada onaylama cümlesi; hai, soo desu, reddetme cümlesi ise, iie, chigaimasu'dur.

Kanojo wa Sakura desu ka?  (O kız Sakura mıdır?)
Hai soo desu, kanojo wa Sakura desu. (Evet, öyle. o kız Sakura'dır.)

Anata wa enjinia desu ka? (Sen mühendis misin?)
İie, chigaimasu, watashi wa ginkooin desu. (Hayır, öyle değil. ben bankacıyım.)

Miraa-san wa nihonjin desu ka? (Miraa Japon mudur?)
Hai, soo desu. Miraa-san wa nihonjin desu. (Evet, öyle. Miraa japondur.)

Teresa-chan wa 7-sai desu ka?  (Teresa 7 yaşındamıdır?)
İie, chigaimasu. Teresa-chan wa 6-sai desu. (Hayır, öyle değil. Teresa 6 yaşındadır.)




Onamae wa?/ Oshigoto wa?/ Ano kata wa donata desu ka/ Anata wa dare desu ka?:

Oname wa:
Namae, japoncada isim demektir. Onamae wa  ''adın ne'' demektir. Anata no namae wa nan desu ka? (senin adın ne) sorusunun kısayollu ve kibar halidir. İlk tanışmalarda genelde bu kalıp kullanılır.
- Onamae wa / anata no namae wa nan desu ka?
- Watashi no namae wa Taroo desu.

-Anata no namae wa Teresa desu ka? (Adın Teresa mı?)
-Hai soo desu. watashi no namae wa Teresa desu. (Evet öyle. adım Teresa'dır.)
-İie, chigaimasu. watashi no namae wa Satoo desu. ( Hayır, öyle değil. adım Satoo'dur.)

Oshigoto wa? :
Shigoto, japoncada iş, meslek demektir. Oshigoto wa  ''işin ne'' demektir. Anata no shigoto wa nan desu ka? (işin nedir?)  kalıbının kibar formudur.
-Oshigoto wa / Anata no shigoto wa nan desu ka? (işiniz nedir?)
- (watashi wa) Enjinia desu. (mühendisim.)

Ano kata wa donata desu ka?: Şu kişi kim demektir. Ano hito wa dare desu ka? (Şu kişi kimdir?) sorusunun kibar formudur.
- Ano hito wa dare desu ka? (Şu kişi kimdir?)
-Satoo-san desu. (Satoo-san'dır.)

Anata wa dare desu ka? : Kimsiniz demektir.
- Anata wa dare desu ka? (Kimsiniz?)
- (watashi wa) Satoo desu. (Satoo'yum)

Anata wa nan-sai desu ka? : Kaç yaşındasın demektir.
-Anata wa nan-sai desu ka? (Kaç yaşındasın?)
- (watashi wa) 7-sai desu. (7 yaşındayım.)


İsim cümlelerinde ''mo''nun kullanımı:
Mo japoncada -de, -da ekidir. Wa'nın yerine kullanılır. Dolayısıyla bir cümlede mo kullanıldığında wa kullanılmaz.

Watashi wa sensei desu. ( Ben öğretmenim.)
Kanojo mo sensesi desu. ( O kız da öğretmen.)

Watashi wa nihonjin desu, anata mo nihonjin desu ka? (Ben Japonum, sen de Japon musun?)
İie, chigaimasu. Watashi wa nihonjin dewa arimasen, amerikajin desu. (Hayır , öyle değil. ben Japon değilim, Amerikalıyım)
Hai soo desu. Watashi mo nihonjin desu. (Evet, öyle. Ben de Japonum.)


İsim cümlelerinde ''no''nun kullanımı:
No japoncada iki şekilde kullanılır; ilki iyelik göstermek maksatlı, ikincisi de ne hakkında olduğunu göstermek maksatlıdır.

Watashi no sensei : benim öğretmenim
Watashi no hon : benim kitabım
Anata no kasa: senin şemsiyen

Jidoosha no zasshi: otomobil dergisi
E no zasshi : resim dergisi