Japonca'da geçmiş zamanı üç ayrı şekilde anlatıyoruz; isim cümlelerinin geçmiş zaman, sıfatlarda geçmiş zaman ve fiil cümlelerinde geçmiş zaman olarak.
İsim cümlelerinde geçmiş zaman:
Japoncada isim cümlelerinin yapısını özne+wa+isim+desu şeklinde olduğunu ilk derste anlatmıştık. geçmiş zamanda isim cümlelerinde değişen tek şey cümle sonundaki desu'in yerine deshita kullanılmasıdır. aynı şekilde dewa arimasen yerine de, dewa arimasen deshita kullanılır.
Watashi wa enjinia desu. ( Ben mühendisim.)
Watashi wa enjinia deshita demo ima sensei desu. (Ben mühendistim ama şimdi öğretmenim.)
Anata wa sensei deshita ka? (Öğretmen miydin?)
Hai, sensei deshita. (Evet, öğretmendim.)
İie, sensei dewa arimasen deshita. (Hayır öğretmen değildim.)
Sıfatlarda geçmiş zaman:
Bilindiği üzere japoncada iki tür sıfat vardır: ikeiyoshi ve nakeisyoshi dediğimiz -i sıfatlar ve -na sıfatlar. daha evvel bu sıfatların olumsuz hallerini görmüştük. Geçmiş zamanlarda değişimleri gene bir kurala göre olmaktadır.
i sıfatlar olumsuza dönüp değişirken sondaki -i'den kurtulur ~kunai ekini alırlar, na sıfatlar ise direk ~janai alırlar.
Geçmiş zamanda i sıfatlar olumlu iseler -i'den kurtulup ~katta ekini alırlar, olumsuz ise ~kunakatta ekini alırlar.
Geçmiş zamanda na sıfatlar olumlu iseler deshita/datta, olumsuz iseler dewa arimasen deshita/janakatta ekini alırlar.
Örneğin;
samui (soğuk), samukunai (soğuk değil), samukatta (soğuktu), samukunakatta (soğuk değildi).
ii (iyi), yokunai (iyi değil), yokatta (iyiydi), yokunakatta (iyi değildi)
warui (kötü), warukunai (kötü değil), warukatta (kötüydü), warukunakatta (kötü değildi)
kirei (hoş, güzel), kireijanai (hoş değil), kirei deshita/datta (hoştu), kireijanakatta (hoş değildi)
Fiil cümlelerinde geçmiş zaman:
japoncada fiilller, olumlu cümlelerde ~masu halinde kullanılırken, olumsuzda ~masen halinde kullanılır. Geçmiş zamanda ise ~masu, ~mashita'ya, ~masen, ~masen deshita'ya dönüşür.
tabemasu (yerim), tabemasen (yemem), tabemashita (yedim), tabemasendeshita (yemedim)
nemasu (uyurum), nemasen (uyumam), nemashita (uyudum), nemasendeshita (uyumadım)
Maiasa asagohan o tabemasu demo kinoo tabemasendeshita. (Her sabah kahvaltı ederim; ama dün kahvaltı etmedim.)
Kusuri o nomimashita ka? İie, nomimasendeshita. (İlacı içtin mi? Hayır, içmedim.)
Gakkoo e ikimashita ka? Hai, ikimashita. (Okula gittin mi? Evet, gittim.)
