Japoncada fiiller geniş zamanda ve geçmiş zamanda düzenli bir şekilde çekimlenirken, şimdiki zamanda farklı şekillerde; ama yinede fiilin ses yapısına göre sınıflandırılarak bir nebze düzenli bir şekilde çekimlenirler.
1.grup fiiller:
ka-ki-masu ka-i-te
i-ki-masu i-t-te
iso-gi-masu iso-i-de
no-mi-masu no-n-de
yo-bi-masu yo-n-de
kae-ri-masu kae-t-te
ka-i-masu ka-t-te
ma-chi-masu ma-t-te
ka-shi-masu kas-hi-te
şeklinde çekimlenir.
2.grup fiiller: direk ~masu'dan kurtulup ~te eki alırlar.
tabe-masu tabe-te
ne-masu ne-te
oki-masu oki-te
kari-masu kari-te
şeklinde çekimlenir.
3.grup fiiller ise düzensizlerdir.
ki-masu ki-te
shi-masu shi-te
sanpo shi-masu sanpo shi-te
şeklinde çekimlenir.
Tekei'nin kullanıldığı belli başlı yerler:
1. Şimdiki zaman cümleleri:
Japoncada şimdiki zaman cümleleri, fiilin ~te halinde kullanılmasından elde edilir. Şimdiki zaman cümleleri ~te imasu kalıbıyla birlikte kullanılır. Geniş zaman cümleleriyle kıyaslayarak açıklamaya çalışalım.
Watashi wa maiasa asagohan o tabemasu. (Ben her sabah kahvaltı ederim.)
Watashi wa ima asagohan o tabete imasu. (Ben şu an kahvaltı ediyorum.)
Maishuu tegami o kakimasu. (Her hafta mektup yazarım.)
İma tegami o kaite imasu. ( Şu an mektup yazıyorum.)
Maiban koohi o nomimasu. (Her akşam kahve içerim.)
İma koohi o nonde imasu. (şimdi kahve içiyorum.)
2. Rica kalıbı:
Japoncada kibar istek cümleleri ~te kudasai kalıbıyla kullanılır. Örneklerle açıklarsak;
5-mai kopii-shite kudasai. ( 5 sayfa fotokopi çekin lütfen.)
Chotto matte kudasai. (Biraz bekleyin lütfen.)
Ashita mo kite kudasai. (Yarın da gelin lütfen.)
